Instagram son dönemin parlayan yıldızı. Facebook’un satın almasından sonra hızlanan ivmesiyle her geçen gün aktif kullanıcı sayısı artıyor, istatistiklerden çok çevremizden ne kadar etkili olduğunu görüyoruz. Her gün “ben de artık Instagram üzerinden satış yapıyorum” diyerek çıkan biriyle karşılaşır oldum. Artık herkesin Instagram üzerinde bir mağazası var, Instagram üzerinde gösterip, Whatsapp üzerinden satış yapıyorlar. Küçük işletmeler için harika bir kanal haline geldi Instagram. Peki sorun nerede? Instagram açgözlülüğümüz yüzünden çöp bir mecra olma yolunda ilerliyor. Gelin neler oluyor biraz anlatayım size.
Instagram daha herkes tarafından bilinmezken hashtag kullanımları oldukça etkiliydi. Instagram’ı kullanan kişiler hashtagleri dikkatlice kullanıyorlardı. #tbt gibi (artık anlamsızca kullanılan) hashtaglerin hayatımıza girmesini o ekosistem sağladı. Ekosistem büyüdükçe daha fazla beğeni peşinde koşan insanlar bu hashtagleri manipüle etmeye başladılar. Özellikle o dönemlerde hashtaglerin geçmişe etki ediyor olması insanların ağzını sulandırıyordu. Bundan bir yıl önce yayınlamış olduğunuz bir gönderiyi düzenleyip ya da yorum yapıp yeni bir hashtag girdiğinizde, ilgili hashtag sayfasında en tepeye geçiyor ve daha fazla görünürlük ve beğeni alabiliyordunuz. Bunun kötüye kullanımı sonucu Instagram bu özelliği engelledi. İyi de yaptı. Ancak o dönem yazılmış yüzlerce makale yüzünden olsa gerek insanlar hala hashtagler üzerinde saatlerini harcayabiliyorlar.
Hashtag kullanımlarının %90’ı anlamsız diyebilirim. Aşağıda örnek olarak #mobilya ve #abiye hashtagleri arandığında en çok beğeni alan gönderileri görebilirsiniz. Neredeyse hiçbirinin konuyla alakası yok. Peki bu ne anlama geliyor?
İlk bakışta şunu söyleyebilirsiniz. Olsun, mobilya diye aratan adam diş hekiminin gönderisini görür ve belki dişlerini yaptırmaya karar verir. Buna gülerim tabi ama şöyle bir durum söz konusu; bu gönderileri beğenenler gerçek insanlar değiller, hepsi bot. Mobilya hashtagine fotoğraf atan diş hekiminin fotoğraflarını beğenecek olanlar da bot. Çünkü bot hesaplar takipçi ve beğeni kasmak için sık kullanılan hashtagleri hedefliyor ve otomatik beğeniler atıyorlar. Yani botlar botları beğeniyor. Ortada gerçek hiç bir şey yok.
Bu gönderilerin başlıca gönderiler arasına çıkabilmeleri için de fake ya da bot hesaplardan otomatik beğeniler basılıyor. Böylelikle daha yeni açılmış bir hesabın ilk gönderisini 5000 kişi beğenmiş olabiliyor. Takipçiler sahte, beğeniler sahte… Bu markaları yönetenler hiç mi düşünmüyorlar? Ben Instagram’da neden varım?
Hesabı ilk açış amaçlarına tekrar dönelim. “Instagram üzerinden bir şeyler satacağım” Ancak gelinen noktada bir şey satmaktan çok bot yazılımı yazan bir kaç lamere para kazandırmaktan başka yaptıkları bir şey yok. Bunu uygulayan bir de ajanslar var. Şimdi isimlerini vermeyeyim. Bu ajanslar müşterilerini sahte beğenilerle kandırıyorlar. Müşteriler artık uyandı, sadece takipçi sayısı birden artınca siz yükleme mi yaptınız diye sorabiliyor. O nedenle her gönderiye otomatik beğeni basıyorlar. Bu beğeniler her gönderiye eşit bir şekilde dağıtılıyor ki insanlar farketmesinler absürtlüğü.
Durum ile daha önce karşılaşmayanlar tam kafalarında canlandıramayabilirler. Bu nedenle bir örnek vermem şart. Dentistanbul Diş Hastanelerinin hesabına denk geldim. Hesabın şuan 11bin takipçisi görünüyor ve ortalama olarak her gönderi 300 beğeni alıyor. Buraya kadar her şey normal. Ancak eski gönderilere doğru göz attıkça bazı anormallikler farkediyorum. Sanki Photoshop ile değil de bulaşık makinesiyle tasarlanmış bu gönderi 335 beğeni almış. İnsanlar bu gönderiyi neden beğensin ki?
Hadi diyelim beğendi. Şimdi şu iki görsele bakalım. Görsel aynı görsel. Aralarında sadece 21 gün fark var. Biri 20 beğeni almışken diğeri 327 beğeni almış. İlgili tarih aralığında takipçi sayısında da bir değişim yok.
Burada iki ihtimal var. Ya markayı ajans çok güzel kandırıyor ya da marka takipçilerini kandırıyor. Her iki şekilde de ortada bir usülsüzlük var. Gönderiyi beğenen hesapları incelediğimde ise işin farklı bir boyutuyla karşılaşıyorum. Gönderiyi beğenenler aslında sahte hesaplar değiller. Bangladeş’li kullanıcılar falan değil, Türk ve aktif kullanıcılar tamamen. Ancak ortak özellikleri hepsinin ergen olması. Büyük ihtimalle bir takipçi kasma uygulamasına üye olmuş 400-500 hesabı var bu işi yürüten ajansın. Bu kullanıcılar otomatik olarak paylaşılan her gönderiyi beğeniyorlar. Marka da bakıyor ve diyor ki, oh ne güzel hep gerçek kullanıcılar beğeniyor, demek ki ajans işini iyi yapıyor. Detaylı incelediğimde bu hesabın gönderi başına aldığı gerçek beğeni sayısı 15. Bu 15 kişide büyük ihtimalle hastane çalışanları 🙂
Dentistanbul sadece bir örnekti. Kolaylıkla benzer binlerce hesap bulabilirsiniz. Bu makaleyi sahte beğenilere bel bağlayanlar için yazdım. Gerçekten harcadığınız efor ve para çöpe gidiyor. Sosyal medya markanızın bilinirliğini artırmak içindir, satış yapmak içindir, beğeni kasmak için değil. Bir kişi hesabının arkadaşlarına hava atmak için bu şekilde oyunlar yapmasını bir yere kadar anlayabilirim. Psikolojik bir açıklama getirebilirim durumuna ancak bir markanın bunu yapıyor olması, müşterilerini kandırıyor olması gerçekten inanılmaz. Mesele sadece kandırmak da değil, gerçekten bir işe yaramıyor. Çünkü günün sonunda gerçek kişilere ulaşmış olmuyorsunuz.
Sevgili sosyal medya uzmanları, eğer sizin de müşteriniz sizden sahte takipçiler yüklemenizi isterse, bu makaleyi gönderin. Markasının ne kadar rezil bir duruma düştüğünü ve boşa mesai harcayacağını görsün.
Umarım Instagram o eski güzel günlerine bir an önce döner.
Kurumunuzda Sosyal Medya Eğitimi ile marka bilinirliği ve satışlarınızı nasıl artıracağınızı öğrenmek ister misiniz?
Yorumları Gör
Keşke markayı flu olarak gösterseydiniz. Sıkıntı çıkabilir.
:) Bir problem olacağını sanmıyorum, normalde markanın teşekkür etmesi lazım ama bakalım.
çok güzel bir makale bende bu farfaraya girecektim az daha
Zaten o kadar çok dijital platformlar ve uygulama var ki benim kişisel görüşüm insanlara artık Böğ geldi sosyal medya etkinliğini sürdürmeye devam edecek ama kullanıcıların etkin ve derinlemesine zaman geçirme süresi azalacağını hatta azaldığını tahmin ediyorum Takipçi kasmanın özü buradan geliyor.Sosyal medya Facebook,ınstagram,snapchat,tvitter vb. firmaların Çan eğrisi denilen olayı yaşadığını düşünüyorum yani dikey yükselişleri yaşadılar şimdi yatay gidiyorlar yarını bekliyoruz.
Sanal gerçeklik
nereye kadar kendimizi kandıracağız eyfel kulesini gez,okyanusa dal,pamukkalede yürü,sahrada hayvanlarla takıl,dünya yıldızlarıyla aynı masaya otur,kabeyi tavaf et
Şunları artık sizde çok duyuyormusunuz
Kendimi boşlukta ve çaresiz hissediyorum’
‘Çok değersiz ve yalnız hissediyorum’
‘Mutluyum aslında fakat içimdeki boşluk duygusu ve sıkıntı geçmiyor’
‘İçimdeki boşluktan korkuyorum’
‘Yalnız kaldığımda kendi yönümü bulamıyorum’
‘Etrafımda kalabalık insan topluluğu yoksa endişeye kapılıyorum’
bayaa yazmış
ama dert olmuş bu sosyal medya bende
İçerikler Beğeni- Takipçi oranına göre Önerilen Gönderiler'e çıkıyorsa bence bir sakıncası yok.
Yazıda da anlatmak istediğim tam olarak buydu. En büyük sav bu, eğer keşfete çıkıyorsam gerisi önemli değil diye düşünüyor insanlar. Ancak bu işlem fake hesaplarla yapıldığından ötürü fake hesapların keşfetine çıkabiliyorsunuz. Keşfet kişiye özel olarak değişiyor.
Bence firmalarda bilerek otomatik bot takipçi satın alıyorlar. Firmalarını rağbet edilen popüler firma gibi gösterme çabasındalar. İnstagram kullanıcılarınında bir çoğu zaten saf bilinçsiz insanlar ama dediğiniz gibi yavaş, yavaş insanlar uyanıyor. Umarım bunun için instagram bir çözüm getirir çünkü getirmezse ööp bir mecra olacak ve kısa bir süre sonra facebook ve twitter gibi çok fazla olmasada yeni bir uygulama çıktığında popülerliğini yitirecek kanısındayım.
Hocam elinize sağlık.
Önemli olan beğeni sayısının olmadığını, esas alınacak verinin erişim sayısının olduğunu kavrayamamış, 18 yaşına yeni giren " SOSYAL MEDYA AJANSI " " SOSYAM MEDYA YÖNETİCİSİYİM " diye etraflarda gezen tiplerin yönettiği sayfalar...
Çok güzel bir yazı olmuş. Etiketlerin yanlış kullanılması sanırım en çok beni üzmüştür. İstediğimi bulmam çok zaman alıyor bu saçma sapan kullanımlar yüzünden.
Makaleye başlarken #ads etiketiketi koymayı unutmuşsunuz. İçerik olarak doğru ama reklam içeriyor. Takipçileri kandırmanın bir günahı yok değil mi?
Nasıl bir reklam içeriyor?
Çok yerinde bir gözlem ve analizler net bir şekilde açıklanmış. Benzer bir analizi adwords hesabımizdan biz de yaşıyoruz. 5 tıklama alıp, 3 kişiye satis yaptığımız günleri, 70 tiklama alıp, bişey soracaktım diyen günlere tercih ediyoruz doğal olarak. Sözün özü, hedefe ulasmayan, sadece dostlar alışverişte görsün felsefesi karın doyurmayacaktir.